آنجا که ما نیستیم

آنجا که ما نیستیم

“من بارها گفته ام میدان بوسنی، جنگ اسلام وکفر تنها نیست بلکه از این بالاتر است،”

” دروازه ورود به غرب و اروپا است.”

مقام معظم رهبری

درتابستان سال ۱۹۹۵ شهر “سربرنیستا ” واقع در شمال شرقی کشور بوسنی در محاصره ارتش صربها قرار گرفته بود و تاریخ آبستن فاجعه ای دیگر از دنیای متمدن امروزی بود. مسئولیت حفاظت از شهر که دیگر به صورت اردوگاهی درآمده بود به سربازان حافظ صلح هلندی سازمان ملل سپرده شده بود. در روز دهم جولای با چراغ سبز فرمانده هلندی و فرمان راتکو ملادیچ فرمانده و جنایتکار جنگی صربها در جنگ و قتل عام سربرنیتسا، سفاکان ارتش صرب وارد شهر شدند و زنان و کودکان را از مردان جدا کردند و ۸۵۰۰ مرد را وحشیانه در کارخانه ی برق و دیگر مناطق حومه شهر قتل عام و کشتار کرده و جنازه آنها را با لودر و بولدوزر جمع آوری و با کامیون ها در چندین گور دستجمعی در روستاها و مناطق جنگلی دور از شهر دفن کردند و زنان و کودکان را از شهر تاراندند به طوری که در مسیر سربرنیستا تا رسیدن به شهر توزلا در شمال بوسنی بیش از ۱۶۰۰ زن و کودک نیز از دنیا رفتند .

اکنون هرساله آزادگانی از جای جای دنیا این مسیر را که امروز به نام جاده سبز یا “زلنی پوت” معروف است در یک راهپیمایی بین المللی با نام “راهپیمایی دوستی برای صلح” در طول سه شبانه روز با پای پیاده به یاد شهدا و آوارگان سربرنیتسایی در سال ۱۹۹۵ طی می کنند و در پایان نیز طی مراسمی در تاریخ ۱۱ جولای هر سال جنازه شهدایی را که هر ساله با شناسایی “دی ان ای” قطعات جمع آوری شده از گورهای مختلف شناسایی شده اند، درآنجا به خاک می سپارند.

آنجا ما نیستیم.

هشتم جولای(حرکت کاروان شهدا سربرنیتسا از ویسوکو):

ابرهای هشتم جولای آرام آرام سایه ملایم خود را بر فراز شهرهای “ویسوکو” و “وگوشجا” و “سارایوو” می افکند، شهر “سارایوو” کمی غمگین می نماید. حوالی ساعت ۱۱  وارد خیابان “تیتو” که می شویم زمزمه های سوزناک مادرانه داغدارانی که برای استقبال از ۶۰۰ شهید از ۸۵۰۰ شهید “سربرنیتسا” به انتظار ایستاده اند، فضا را ابری تر و حزن آلود تر می نماید. بازماندگان معصوم و مظلومی که نشانی ازضعف و شکست در چهره داغدارشان نیست. فضای خیابان مقابل کاخ ریاست جمهوری بوسنی در “سارایوو” انسان را به یاد خیابان های  ایران و تهران به وقت تشییع پیکر شهدای جنگ تحمیلی می اندازد. عطر دل انگیز استقبال هر لحظه شدید و شدیدتر می شود .

گویی در مراسم استقبال از شهیدان جنگ ۸ ساله خودمان در ایران ایستاده ایم، با همان حال وهوا و بوی عطر دل انگیز گلاب قمصر. اشتباه نکرده ایم بانویی مسیر عبور کاروان شهدا را باعطر گلاب کاشان شستشو می دهد. احساس غربت به ناگاه رنگ می بازد. اینان چه زیبا و ظریف الگوها را دنبال و پیاده می کنند.

وقتی سفیر ایالات متحده امریکا، فرصت طلبانه به همراه همسرش خود را در کنار رئیس جمهور مسلمان و بوشنیاک  جای میدهد، فضای خاطرمان ابری تر می شود. یاد حمایت های گستاخانه آنها از تجاوز و جنایت صرب ها و هلندی های خائن اروپایی که اجازه ورود جنایتکاران صرب را برای قتل عام انسانی را دادند بیشتر دلمان را مکدر و تیره می کند.

جایی که ما نیستیم.

صدای آژیرها نشان از ورود کاروان گلو بریده های مسلخ “سربرنیتسا” می دهد و خبرنگاران را از اطراف ریاست جمهوری به خیابان می کشاند. کاروانی که از شهر “ویسوکو” (اولین محل حضور و فعالیت ایرانی ها و شهید حاج رسول و نواب) شروع و پس از گذشتن از شهر “وگوشجا” به “سارایوو” رسیده و سپس به “سربرنیتسا” منتقل می گردد.

با ورود و نور افشانی کاروان شهیدان ، یانگی فرصت طلب ناپدید می شود و دلمان کمی آرام می گیرد. اگر چه ناخواسته مجبور شدیم دوباره حضور قلدرانه اش را در خاکسپاری تحمل کنیم. براستی جای نماینده کدام ملتی دراین جایگاه و مکان مقدس است؟ ملتی که در این غربت شهید رسول وشهید نواب وشهید نیکنام و چندین جانباز داده و یا…؟ خفاش ها میدان داری می کنند، آنجایی که ما نیستیم.

دراین کشور بنا بر پیمانی امریکایی-اروپایی ، مسلمانان در بیان و تفسیر تاریخ جنگ و مظلومیت خود و افشاء جنایات جنگی دشمنان تا دندان مسلحشان وتبیین نمادهای دینی و فرهنگی وجنگی خود سالهاست محدود و ممنوع شده اند ولی عقده های خفته شده در سینه ها و گلوهای خود را با هجوم به کاروان شهدا و با گلباران و ذکر و دعا و قرائت فاتحه و… زمزمه و فریاد می کنند . دیگر مراسم با اوج گیری نوای ذکرخوانی و دسته ای برخواسته بر دعا و توسل های بغض آلود و ابراز ارادت ها رسمیت خود را از دست داده است و کامیون ها از حرکت ایستاده اند.

ضجه مادر یا شاید خواهر داغداری که از هوش رفته است، نگاه همه افراد وخصوصا اصحاب رسانه ها را جلب می کند. نمی دانم آیا این مظلومیت ها در زیر ظلمت سلطه رسانه ای به نمایش گذاشته شد یا نه؟ آنجا نشانی از رسانه های ما نیست.

با امید حضور در مراسم تشییع و تدفین شهدا در ۱۱ جولای مزار شهدای سربرنیتسا ، به همراه مسلمانان آرام ومظلوم “سارایوو” با ذکر معروف “الله اکبر و لله الحمد” تا انتهای خیابان فرهادیه کاروان را بدرقه می کنیم. از دیروز مراسم بین المللی “راهپیمایی دوستی برای صلح” به یاد مردان شهید و زنان و کودکان سربرنیتسایی رها شده در مسیر “جاده سبز” با حضور بوشنیاک های مسلمان و آزادگانی از سراسر دنیا از استرالیا گرفته تا امریکا با شور و شوق و انگیزه ها و صحنه های غیر قابل وصفی شروع شده است. آنجا نیز ما نیستیم.

دهم جولای:

صبح روز دهم جولای کم کم راهپیمایان وارد سربرنیستا می شوند .ترکیب جمعیتی راهپیمایی بسیار جالب توجه است اعضای نهادهای مردم نهاد  (NGO)از کشورهای مختلف دنیا از اروپا تا استرالیا و آسیای دور، مسلمانان بوسنیایی مهاجر جنگی بوشنیاک در کشورهای مختلف و اهالی استانهای مختلف کشور بوسنی و شخصیت های سیاسی و فرهنگی از سراسر دنیا در این مراسم حاضرند .

نحوه حضور افراد مختلف که با پای مجروح یا با دوچرخه و یا ویلچر و… خود را به مراسم رسانده بودند نشان از بزرگی مراسم و اراده جهانی در اعلام برائت از پلشتی سیاستمداران جهانی و سازمان های بازیچه آنها که عامل اصلی این جنایت وحشیانه بوده اند، می باشد.

مزار شهدای پوتوچاری سربرنیتسا که با جمع آوری تکه های بدن آنها از قبرهای دستجمعی و با انجام آزمایشات متعدد DNA مورد شناسایی قرار گرفته و به آنجا منتقل می شوند، در دامنه تپه ای سرسبز در کنار انبارهای کارخانه برق شهر که یکی از محل های کشتار و قتل عام آنان بوده است، تعیین شده است. هر ساله بین ۵۰۰ تا ۶۰۰ شهید شناسایی و آماده تشییع و تدفین می گردد. از شب قبل ۶۰۰ شهید با نظم خاصی در محوطه مزار چیده شده اند. با ورود مردم به محوطه، هرکس تابوتی را دربرگرفته و یا در کنار قبری به ذکر مشغول می باشند.

مراسم پس از حضور و انتقال شخصیت های سیاسی و مذهبی به سالن محل قتل عام و کشتار در کارخانه قدیمی برق و توجیه اولیه ایشان توسط رئیس العلما و رئیس جمهور مسلمان بوسنی وسپس هدایت ایشان به محوطه مزار شروع می شود.

فضای مزار شهدای سربرنیتسا به چهار بخش عمده تفکیک شده است: جایگاه ویژه ی روحانیون که مسقف و در وسط محوطه قرار دارد و فقط روحانیون و مفتی های استان های (کانتون ها) کشور بوسنی و رئیس العلما در آنجا مستقر می شوند. جایگاه ویژه ی سفرای کشورهای خارجی و شخصیت ها و مقامات بین المللی و ریاست جمهور و اعضای هیئت دولت بوسنی در کنار جایگاه ویژه ی روحانیون و نیز فضای استقرار مردم و نهادهای مردمی بومی و دیگر کشورها در میانه ی محوطه و همچنین محل استقرار تابوت ۶۰۰ شهید که با نظم خاصی چیده شده است.

همه ی افراد بعد از ورود و قرائت فاتحه برای شهدا وارد مزار می شوند. مراسم پس از استقرار مردم و روحانیون شخصیت ها به همراه ادای احترام و اهدای گل در یادمان شهدای سربرنیتسا و با اجرای سرودی زیبا و آرام که توسط دختران نوجوان و همخوانانی در وسط محوطه و در کنار شهدا اجرا می شود، شروع می گردد.

ادای احترام خاخام یهود و از بازماندگان دوران هلوکاست و سخنرانی سفیر ایالات متحده امریکا (همانانی که با سکوت و چراغ سبز در دو مرحله “استقلال بوسنی” و “حمله ی وحشیانه ی صرب ها به سربرنیتسا” از حامیان جنایات ضد بشری در این کشور به شمار می روند) و همچنین سخنرانی سفیر فرانسه که کشورش با عدم ارائه ی مدارک در دادگاه “کاراجیچ” و “ملادیچ” جنایتکاران جنگی صرب فرصتی برای رهایی از عدالت و فرصت طلبی آن جنایتکاران ایجاد کردند، از صحنه های بسیار تلخ و مشمئز کننده و حزن آور این مراسم بود. آنجا هم ما نیستیم.

در این میان مشاهده ی قبرهایی که بازمانده ای برای عزاداری برایشان باقی نمانده بود، غمی سنگین بر قلب ها تحمیل می کرد و هر از گاهی ، رهگذرانی غریبه در عبور از کنارشان با نوازش و قرائت حمدی خلوت این قبور را می شکنند.

خانواده ها و بازماندگان شهدا آماده به خاک سپاری عزیزانشان با نظم همیشگی و قرائت حمد بودند که اتفاق غریبی افتاد که در نوع خود بی نظیر بود.

این واقعه ی زیبا از آنجا شروع شد که روحانی جوانی به خواست رئیس العلماء بوسنی از میان جمعیت مردمی مراسم، شخصی پر آوازه و متواضع و نماینده و نماد ایثار و نجات آنان را برای حضور در جایگاه ویژه ی روحانیون دعوت کرد. جایگاهی که در طول سال های برگزاری مراسم فقط محل استقرار روحانیون بوده است و هیچ شخصیت غیر روحانی حتی ریاست جمهوری کشور در آن جایگاه حضور نیافته بود.

شاید برای همین بود که نگاه ها متعجبانه به این دعوت غریب دوخته شده بود مسیر نگاه ها به شخصیتی ختم شد که روزی سفیر رحمت و رافت و تسکین دهنده آلام مردم این کشور بود. اولین سفیر جمهوری اسلامی ایران در زمان سختی ها و محاصره های مردم مظلوم بوسنی و بوشنیاک ها بود. یعنی محمد ابراهیم طاهریان اولین سفیر جمهوری اسلامی ایران در زمان سختی های جنگ و محاصره ی شهرها و کشتار مردم بوسنی.

و همه دیدند چگونه از میان جمعیت مردمی مراسم ، او در کمال بی ادعایی سیاسی و با تواضع و افتادگی  که مشخصه ی بارز شخصیت اوست، این عنایت و لطف “دکتر تسریچ” رئیس العلمای بوسنی را با دستی بر سینه جواب داد و این درخواست و آن اجابت در مقابل دیدگان جهانیان، پاسخی شگرف بود از طرف مردم مظلوم بوسنی برای مردم حق طلب ایران به اولین سفیر و نماینده مهربانی هایشان .

آنجا بود که قلب ها شکفته و دل ها شاد و دیدگان به پاس همه ی خوبی ها و خدمات خالصانه و بدون توقع در طول سال های سخت و بی یاوری و تنهایی دوران جنگ، نورانی و اشکبار و گریان شد. و اینجا برای اولین بار پس از گذشت ۱۶ سال از برگزاری مراسم بزرگداشت و یادبود شهدا سربرنیتسا ما با چشمانی نمناک و نگاه هایی پراز غرور و سربلندی و افتخار شاهد بودیم که:

آنجا که ما نیستیم

روح شهیدان حاج رسول ، نواب و نیکنام حاضرند.

آنجا که ما نیستیم

روح خدا در کالبد زمان ، خمینی وفرزندانش

به نمایندگی از مردم غیورشان حاضر و ناظرند.

پایان سخن اینکه ساماندهی یک سازمان مردم نهاد با حضور جوانان دلسوخته ی بسیجی ایرانی که امروز احساس می کنند وارث ایثار و شجاعت های شهیدان غریب خود هستند، برای شرکت در مراسم راهپیمایی بین المللی ۱۰ جولای ، یک ضرورت اجتناب ناپذیر و تاثیرگذار و مصداق بارز و عینی از حضور فرزندان خمینی در میدان رویارویی  با دورویی  و دروغگویی وخباثت و جنایت و نسل کشی های غرب به ظاهر متمدن و انساندوست است. اگرچه بسیار دیر است …

والسلام

محمد تقی حمزه ای ( دولابی ) mthn41@gmail.com

پ.ن:  تمام عزیزانی که در این زمینه پیشنهادی دارند  لطفاً به آدرس اینترنتی سایت ارسال نمایند info@shahidrasul.ir