نمیتوان تاریخ کشور بوسنی را نوشت ولی نامی از او به میان نیاورد. او برای تمام مسلمانان وطن پرست بوسنی یک قهرمان است. در زمانی که مسلمانان تحت محاصره بودند و تحریم سلاح آنها را در دفاع از خود ناتوان ساخته بود، چنگیچ از ارتباطات جهانی خود استفاده کرد تا به کمک آنها بیاید.
آنها از ما نه غذا که سلاح می خواستند و شعارشان در همهجا این بود که: نمیخواهیم با شکم سیر به دست دشمن سرهایمان بریده و شکمهایمان دریده و در مقابل چشمان اشکبارمان زنان و کودکانمان قتلعام گردند. به جای غذا به ما سلاح بدهید
روی سنگ در دو محراب کوچکتر راست و چپ که دو حاشیه کوچک نقره ای دارد به دو زبان فارسی و بوسنیایی نوشته شده:
به یاد شهدای ایرانی که جان خود را برای تحقق صلح در کشور بوسنی و هرزگوین نثار کردند.
سلیمان افندی چلیکوویچ در این مراسم ضمن گرامیداشت یاد و خاطراه شهدای جنگ بوسنی و هرزگوین، جمهوری اسلامی ایران را یکی از دوستان واقعی و راستین بوسنی و هرزگوین عنوان کرد که در تمام شرایط به خصوص روزهای سخت و دشوار جنگ در کنار دولت و مردم بوسنی ایستاد.
از کتاب های «لبخند من، انتقام من است» ، «کارت پستالهایی از گور» و «خداحافظ سارایوو» در این مراسم رونمایی خواهد شد.
فراخوان شرکت در پیاده روی مارش میرا تا تاریخ ١٣٩٧/١/٢٧ تمدید شد.
تشکل مردمنهاد رهروان ستارگان هدایت با همکارى کالج فارسی بوسنیایى، به مناسبت بیست و سومین سالگرد نسلکشی سربرنیتسا برگزار میکند:
گردهمآیی بینالمللی فعالان صلح و مقاومت در بوسنی و هرزگوین، همزمان با راهپیمایی مارش میرا
او به ما گفت که او با میلوشویچ توافق کرده تا دو تیم در راستای عادیسازی روابط میان صربستان و کرواسی کار مذاکره کنند. با این حال، لازم بود که ایده اصلی این مذاکرات را پنهان نگه داریم…
البته امروز خیلیها ممکن است بگویند امضای توافقنامه اشتباه بود و باید جنگ ادامه پیدا میکرد. این افراد شرایط آن زمان را مدنظر قرار نمیدهند و از دور به ماجرا نگاه میکنند…
بعد از دو سال بحران، بالاخره در مقدونیه دولتی بر سر کار آمد که به دنبال پیوستن به اتحادیه اروپا و ناتوست. در همین زمان مونتهنگرو بعد از پروسهای ده ساله به عضویت ناتو درآمد. این اتفاقات به ضرر روسیه است که همیشه به دنبال آن بوده که کشورهای منطقه بالکان را خارج از اتحادیه اروپا و ناتو نگه دارد. درحال حاضر توجه اصلی روسیه در منطقه بالکان به مرکز استراتژیک آن بوسنی و هرزگوین معطوف شده است.
روسیه همواره ارتباطی عمیق با میلوراد دودیک رئیس جدایی طلب جمهوری صربسکا داشته است اما به نظر میرسد پیوندی جدید بین مسکو و دراگان کوویچ عضو کروات شورای سه نفره ریاست جمهوری و رئیس اتحادیه دموکرات کرواتهای بوسنی و هرزگوین در حال شکل گرفتن است.
هدف روسیه مشخص است: بوسنی باید خارج از اتحادیه اروپا و ناتو باقی بماند. روسیه میخواهد تعارضات نژادی در این کشور در قلب بالکان همواره باقی بماند و همپیمانی با دو قهرمان جداییطلبی و ناسازگاری نژادی در بوسنی دلالت بر این موضوع دارد.
دودیک مهمترین دارایی روسیه در بوسنی است. رئیسجمهور صرب مرتباً به روسیه سفر میکند و هرچه شرایط اقتصادی بدتر میشود او بیشتر به کمکهای مالی روسیه متمایل میشود. پرداخت اخیر ۱۲۵ میلیون دلاری روسیه به بوسنی برای دودیک مانند یک طناب نجات مؤثر بود زیرا او به دلیل برقراری رفراندوم در منطقه صرب نشین بوسنی برای تعطیل رسمی روز ایجاد جمهوری صربسکا مورد تحریم خزانهداری آمریکا قرار گرفته است.
این وضعیتی است که روسیه در آن به عنوان مدافع مشتاق آنچه اتحادیه دموکرات کرواتها آن را “استقلال کرواتها” مینامد ظاهر شده است؛ اما باید دید چه بر سر مخالفت معمول زاگرب با حضور مسکو در بالکان آمده است؟
حقیقت آن است که مدتهاست کرواسی دیگر سرمشقی برای ثبات در منطقه نیست. کشور اکنون در سرازیری بدترین بحران سیاسی و اقتصادی از زمان استقلال خود قرار دارد. آگروکور، یکی از بزرگترین شرکتهای غرب بالکان و ستون فقرات اقتصاد کرواسی در مرز فروپاشی است و اگر این سقوط اتفاق بیفتد تأثیرات مخربی بر روی کرواسی و منطقه خواهد داشت. سبربانک، بانک دولتی روسیه که از قرض دهندگان به این شرکت است، منتظر است تا در یک حرکت بخش بزرگی از اقتصاد کرواسی را به دست بیاورد و زاگرب از این موضوع آگاه است. بنابراین کرواسی به جای آن که دیواری در برابر نفوذ روسیه در بالکان باشد به مهرهای در دومینوی روسیه تبدیل شده است. اخیراً خبری از انتقادهای کرواسی از نفوذ روسیه در منطقه نیست و گسترش ادعاهای روسیه در مورد انحلال یوگسلاوی جای آن را گرفته است که نشانگر تمایل کرواسی به دریافت کمکهای مالی روسیه برای حل بحران اقتصادی است.
نقش اتحادیه دموکرات کرواتها در اینجا مشخص میشود. پتر ایوانکوف سفیر روسیه در بوسنی در میانه بحران اقتصادی کرواسی در سخنانی صریح بیان کرد که استقلال طلبی کرواتها یک حقیقت است که نمیشود آن را نادیده گرفت و باید به دنبال راه حل بود. این سخنان به شدت در حزبهای کروات بوسنی و کرواسی بازتاب داشت که ادعا میکنند که باید جداسازی نژادی در بوسنی تقویت شود تا بتوان از موقعیت جمعیت کرواتهای کشور دفاع کرد.
در روزی که ایوانکوف این حرفها را بر زبان آورد او در بانیا لوکا، پایتخت جمهوری صربسکا با دودیک دیدار کرد. در آن جا سفیر از طرف دولت روسیه قول داد از تلاشهای جمهوری صربسکا برای مقاومت در برابر تصمیم دادگاه بوسنی مبنی بر تعلیق تمام تأسیسات نظامی کشور به حکومت بوسنی حمایت کند. این حکم در نتیجه درخواست ناتو صادر شد. ناتو بررسی درخواست عضویت بوسنی در این سازمان را منوط به در اختیار داشتن کامل تمام تأسیسات نظامی کشور توسط دولت کرده است.
یک بوسنی همپیمان با ناتو مطلوب بانیا لوکا و مسکو نیست و آنها هرچه در توان دارند انجام خواهند داد تا جلوی آن را بگیرند. در نتیجه روسیه یک شبه تبدیل به قهرمان ملیگرایان صرب و کروات بوسنی میشود. کرملین اکنون منتظر است تا نتایج تلاشهای خود را در انتخابات سال ۲۰۱۸ بوسنی ببیند.
اگر رقبای دودیک در انتخابات ۲۰۱۸ موفق شوند، بوسنی، مانند مقدونیه، سریعاً درخواست خود برای عضویت ناتو را تجدید خواهد کرد. از نظر دولت بوسنی عضویت ناتو مهمتر و راحتتر از عضویت در اتحادیه اروپاست. برای سارایوو عضویت ناتو به معنای تضمین تمامیت و یکپارچگی کشور است و اوج گرفتن احساسات ضد روسیه در آمریکا و اروپا میتواند موجب تسریع در مراحل پیوستن بوسنی به ناتو شود.
روسیه با وجود ریشههای عمیقش در صربستان نمیخواهد مرکز زخم خورده بالکان را از دست بدهد، اگر اصلاحطلبان در انتخابات ۲۰۱۸ رأی بیاورند این اتفاق خواهد افتاد و اگر وضعیت کنونی باقی بماند روسیه میتواند با خیال راحت از عدم پیوست بوسنی به اتحادیه اروپا و ناتو اطمینان حاصل کند.
منبع:فارن افرز
مترجم: علیرضا حیدری
زمانی که قبل از سفر، برای خداحافظی خدمت مقام معظّم رهبری رفته بود، بعد از فرودگاه به من زنگ زد و گفت: «وقتی رفتم خدمت آقا، آقا فرمودند که سلام من را به اصحاب سیّدالشهداء برسان. نمی دانم منظور حضرت آقا چیه؟ آیا رزمندگانی که در بوسنی می جنگند را اصحاب سیّدالشهداء می دانند یا چیز دیگری است؟» سفر آخر ایشان بود و دیگر برنگشت.
ادامه آرشيویک مدت بود که روغن ماشین کم شده بود. محمود راه افتاد رفت چند شهر دیگر، روغن ماشین گیر آورد. چند حلب برداشت و آورد ملایر. همان در سپاه ملایر که رسید، عموش از راه رسید. محمود را دید. گفت «محمود جان، یک قوطی از این روغن ماشین ها رو به من می دی؟»
ادامه آرشيومصطفی همیشه به شوخی و جدی قبر خالی کنار شهید تاجوک را نشان می داد و می گفت:
“این جا را برای خودم نگه داشتم”
اما شب قبل برادرش شهید حیدری را در خواب دیده بود که می گوید:
“فردا شب برای من مهمان می آید”